Μέρος 2ο - Βασικές υποθέσεις – αξιώματα της υπνοθεραπευτικής προσέγγισης του Milton Erickson

Σκιαγραφώντας τις βασικές υποθέσεις – αξιώματα της υπνοθεραπευτικής προσέγγισης του Milton Erickson

Θεόδωρου Σαμπατακάκη, Ph.D, MSc.

(Μέρος 2ο)

Υπόθεση 1η: Ο πόνος είναι αυτό που παρακινεί τους πελάτες να αναζητήσουν θεραπεία.

Το κοινό χαρακτηριστικό σχεδόν όλων των προβλημάτων που παρουσιάζουν οι πελάτες στη θεραπεία είναι ο συναισθηματικός πόνος [και η ταλαιπωρία]. Ασχέτως εάν το παράπονο που παρουσιάζει ο πελάτης είναι το άγχος, η κατάθλιψη, τα προβλήματα σε μια σχέση, τα συναισθήματα ανεπάρκειας ή οτιδήποτε άλλο, ο πόνος και οι συνέπειές του είναι ο θεμελιώδης λόγος του πελάτη για την αναζήτηση βοήθειας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Erickson κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης που έδωσε στο Σαν Φρανσίσκο το 1965 ανέφερε μεταξύ άλλων: «Κάθε ασθενής που μπαίνει στο γραφείο σας είναι ένας ασθενής που έχει κάποιο πρόβλημα. Νομίζω ότι θα μπορούσατε να αναγνωρίσετε καλύτερα αυτό το πρόβλημα …. είτε πρόκειται για πόνο, άγχος, φοβίες, αϋπνία. Κάθε ένα από αυτά τα προβλήματα είναι ένα επώδυνο υποκειμενικό γεγονός γι’ αυτό τον ασθενή, μόνο που άλλες φορές προφέρετε π-ό-ν-ο-ς, μερικές φορές φ-ο-β-ί-α, κ.ά. Τώρα όμως, όπως και αν τα ονομάσουμε είναι εξίσου οδυνηρά. Και επομένως, πρέπει να αναγνωρίσετε την κοινή ταυτότητα όλων των ασθενών σας. Και το πρόβλημά σας είναι, πρώτα απ' όλα, να πάρετε αυτόν τον άνθρωπο και να του προσφέρετε κάποια μορφή ανακούφισης. Και ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνετε είναι να αφήσετε τον ασθενή να ανακαλύψει πού πραγματικά έχει αυτόν τον πόνο» (Havens, R. A. (1985). The wisdom of Milton H. Erickson. New York: Irvington Publishers, σελ. 152).

Υπόθεση 2η: Ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας είναι η παρηγοριά, η ανακούφιση, η ευχαρίστηση, η υγεία, η επιτυχία και η ευτυχία, όχι η εξάλειψη της δυσφορίας ή του πόνου.

Αν και ο πόνος με τη μία ή την άλλη μορφή είναι αυτό που φέρνει τους πελάτες στη θεραπεία, ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας δεν είναι η εξάλειψη του πόνου. Ο πόνος δεν είναι το πραγματικό πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι η απουσία ανακούφισης, άνεσης και παρηγοριάς. Ο πόνος, στην πραγματικότητα, είναι ένα χρήσιμο προειδοποιητικό σήμα, όπως ο συναγερμός που προειδοποιεί έναν πιλότο ότι βρίσκεται πολύ κοντά σε ένα άλλο αεροπλάνο. Ο πόνος κατευθύνει την προσοχή στη θέση και τη φύση της σκέψης ή της συμπεριφοράς που πρέπει να αλλάξει. Φωτίζει ό,τι εμποδίζει ή παρεμβαίνει στο να νοιώσει το άτομο άνετα και το παρακινεί στο να ζητήσει βοήθεια. Έτσι, ο πόνος είναι ένας θεραπευτικός σύμμαχος, κάτι που πρέπει να χρησιμοποιηθεί παρά κάτι για να του επιτεθούμε και να τον καταστρέψουμε. Με αυτή την προοπτική, όταν ένας πελάτης έρχεται με άγχος ή κατάθλιψη, ο θεραπευτής δεν εξετάζει αμέσως τρόπους για την εξάλειψη αυτών των επώδυνων καταστάσεων. Αντ' αυτού, ο θεραπευτής αρχίζει να αναρωτιέται τι πρέπει να κάνει ο πελάτης ή να σταματήσει να κάνει τώρα και στο μέλλον για να αρχίσει να αισθάνεται άνετα και ευχάριστα. Η θεραπεία αντιμετωπίζεται ως δομική, προσθετική διαδικασία, όχι καταστροφική ή αντιπαραθετική. Ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας, επομένως, είναι να προωθήσει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που απαιτούνται σε κάθε άτομο ώστε να βιώσει άνεση ή ευχαρίστηση, όχι να αποφασίσει πώς να επιτεθεί και να εξαλείψει τον πόνο. Καθώς το άτομο αρχίζει να σκέφτεται και να συμπεριφέρεται με τρόπους που παράγουν άνεση και ευχαρίστηση, ο πόνος εξαφανίζεται αυτόματα.